ಶಿವಶಂಕರ್ `ಬಣಗಾರ್ ಬಿಂಬ' ಗಳ ಚಿತ್ರ ಜನಪದ

  -ಅರುಣ್ ಜೋಳದಕೂಡ್ಲಿಗಿ

    ಕಳೆದ ವರ್ಷ ನೇಪಾಳದ ಕಠಮಂಡುವಿಗೆ ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸೆಮಿನಾರಿಗೆ ಹೋದಾಗ ಅಂಡಮಾನ್ ನಿಕೋಬಾರ್ ದ್ವೀಪವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಿದ ಜಾನಪದ ವಿದ್ವಾಂಸರೊಬ್ಬರು `ಪೋಟೋ ಫೋಕ್ ಇನ್ ಅಂಡಮಾನ್ ನಿಕೋಬಾರ್' ಎನ್ನುವ ತರಹದ ಒಂದು ಪ್ರಬಂಧವೊಂದನ್ನು ಮಂಡಿಸಿದರು. ಆತ ಕೆಲವು ಬುಡಕಟ್ಟುಗಳ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಫೋಟೋಗಳನ್ನು ಪವರ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ನಲ್ಲಿ   ಡಿಸ್ ಪ್ಲೆ ಮಾಡುತ್ತಾ ಒಂದು ಚಿತ್ರ ಹೇಗೆ ಜಾನಪದವನ್ನು ದೃಶ್ಯೀಕರಿಸುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವಂತಹ ವಿವರಣೆ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದ. ಈ ವಿವರಣೆಯಲ್ಲಿ ವಿದ್ವತ್ ಪೂರ್ಣ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯೇನೂ ಇಲ್ಲವಾದರೂ ನನಗೆ ಚಿತ್ರ ಜಾನಪದ  ಎನ್ನುವ ಪದವೊಂದು ನನ್ನನ್ನು ಕಾಡತೊಡಗಿತು. ನಮ್ಮ ಜಾನಪದ ಅಧ್ಯಯನದ ಮೊದ ಮೊದಲ  ಸಂಗ್ರಹಗಳಲ್ಲಿ ಜಾನಪದ ಕಲಾವಿದರ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕಲಾವಿದರಿಂದ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಸಿಯೂ, ಕೆಲವು ಕಲೆಗಳ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆಗೆಸಿಯೂ ಪುಸ್ತಕಗಳನ್ನು ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಅಂತಹ ಕಡೆಗಳಲ್ಲೆಲ್ಲಾ ಆಯಾ ಆಚರಣೆಯ ವಿವರಣೆಗಿಂದ ಚಿತ್ರವೊಂದು ಆಯಾ ಜಾನಪದದ  ಆಚರಣೆಯ ಸಂವಹನವನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದವು. ಆದರೆ ಅಲ್ಲಿನ ಜಾನಪದ ವಿದ್ವಾಂಸರ ವಿವರಣೆಗಳೇ ತೀರಾ ಬಡಕಲಾಗಿರುತ್ತಿದ್ದವು. ಇದನ್ನು ನೋಡಿದರೆ ಕನ್ನಡದಲ್ಲಿ ಫೋಕ್ ಲೋರ್ ಫೋಟೋ ಎನ್ ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ  ಒಂದನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಪ್ರೊ. ಹಿ.ಚಿ.ಬೋರಲಿಂಗಯ್ಯ ಅವರು ಸಂಪಾದಿಸಿದ ಕರ್ನಾಟಕ ಜಾನಪದ ವಿಶ್ವಕೋಶ  ಒಂದರ್ಥದಲ್ಲಿ ಕರ್ನಾಟಕ ಜನಪದ ಕಲೆಗಳ ಫೋಟೋ ಎನ್ ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ  ತರವೇ ಕಾಣುತ್ತದೆ.

 ಇಷ್ಟೆಲ್ಲಾ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ನಾನು ಹೇಳ ಹೊರಟಿರುವುದು ಪೋಟೋ ಫೋಕ್ ಎನ್ನುವ ಪದ ಅಥವಾ ಚಿಂತನೆ ಕನ್ನಡ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಅಪರಿಚ ಪದವೇ ಸರಿ. ಈಗಲಾದರೂ ಪೋಟೋ ಫೋಕ್ ಅಥವಾ ಚಿತ್ರ ಜಾನಪದದ ಬಗ್ಗೆ ಯೋಚಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಈ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ದೃಶ್ಯ ಜಾನಪದದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳ ಬಗ್ಗೆ ನಾವು ಆಲೋಚಿಸಬೇಕಾಗಿದೆ. ಇಂದು ನಾವು ನಮ್ಮ ಜಾನಪದವನ್ನು  ಇತರೆ ಭಾಷೆಯವರಿಗೆ, ಇತರೆ ದೇಶದವರಿಗೆ ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿ ಸಂವಹನ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿರುವುದು ಫೋಟೋ ಮತ್ತು ವೀಡಿಯೋ ಮೂಲಕ ಮಾತ್ರ.  ಈ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಪೇಸ್ ಬುಕ್ ನಲ್ಲಿ ಹೊಸಪೇಟೆಯ ಶಿವಶಂಕರ್ ಬಣಗಾರ್ ಅವರ ಗ್ರಾಮೀಣ ಭಾಗದ ಚಿತ್ರಲೋಕವನ್ನು ನೋಡುವಾಗಲೆಲ್ಲಾ `ಪೋಟೋ ಫೋಕ್' ಎನ್ನುವ ಪದ ಮತ್ತೆ ಮತ್ತೆ ಕಾಡುತ್ತಿತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಆಯ್ದ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಕೊಡಲಾಗಿದೆ. ಈ ಚಿತ್ರಕ್ಕೆ ವಿವರಣೆಯನ್ನು ನೋಡಿದವರೆಲ್ಲಾ ಒಂದೊಂದು ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಕೊಡುತ್ತಾರೆ ಕೂಡ. ಅದು ಬಣಗಾರ್ ಪೇಸ್ ಬುಕ್ ಗೆ ಅಪ್ ಲೋಡ್ ಮಾಡಿದ ಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಬಂದ ಕಾಮೆಂಟುಗಳಿಂದಲೂ ತಿಳಿಯುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಬಣಗಾರ್ ಸಹ  ಒಂದೊಂದು ಶೀರ್ಷಿಕೆಯನ್ನು ಕೊಟ್ಟಾಗಲೂ ಆ ಶೀರ್ಷಿಕೆಯ  ಆಚೆಯೂ ಚಿತ್ರವೊಂದು ಮಾಡುವ ಸಂವಹನ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ಒಂದು ಚಿತ್ರವೊಂದು ತನ್ನ ನೆನಪುಗಳ ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ತೆರೆಸುತ್ತೆ. ಉದಾ: ಬಾಲ್ಯ   ಎಂದು ಹಾಕಿದ ಚಿತ್ರಗಳು ನೋಡುಗರ ಬಾಲ್ಯದ ನೂರಾರು ಚಿತ್ರಗಳನ್ನು ಸೃಜಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಅಂತೆಯೇ ನೋಡುಗರ ಮನದಲ್ಲಿಯೇ ನೂರಾರು ಚಿತ್ರಗಳ ಕ್ಲಿಕ್ ಆಗುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ಈ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರ ಜನಪದವೊಂದು ಈ ಚಿತ್ರಗಳ ನೋಡುವಿಕೆಯಲ್ಲಿಯೇ ಹುಟ್ಟುತ್ತಿರುತ್ತದೆ.

   ಬೇರೆ ಬೇರೆ ದೇಶಗಳ `ಫೋಟೋ ಎನ್ ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ' ಗಳು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಫೋಟೋ ಪೋಕ್ ಅನ್ನು ಹುಟ್ಟಿಸುತ್ತಿರುತ್ತದೆ. ನಾನು ಗಮನಿಸಿದ ಆಪ್ರಿಕನ್ ಫೋಕ್ ಲೋರ್  ಎನ್ ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ' ಮತ್ತು ಅಮೆರಿಕಾ `ಫೋಕ್ ಲೋರ್  ಎನ್ ಸೈಕ್ಲೋಪೀಡಿಯಾ' ಗಳು ಪರೋಕ್ಷವಾಗಿ ಫೋಟೋ ಫೋಕ್ ನ್ನು  ಧೃಡಪಡಿಸುತ್ತಿವೆ. ನಾವು ಕನ್ನಡದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಈ ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಯೋಚಿಸುವ ಅಗತ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. 

   ಶಿವಶಂಕರ್ ಬಣಗಾರ್ ತಮ್ಮ ಚಿತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ನಾವು ನೋಡಿದ ಸಂಗತಿಗಳನ್ನೇ ಇನ್ನಷ್ಟು ಪರಿಣಾಮಕಾರಿಯಾಗಿಯೂ, ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿಯೂ ಸೆರೆ ಹಿಡಿಯುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಬಣಗಾರ್ ಅವರ ಹಂಪಿಯ ಫೋಟೋಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟಾಗಿಸಿಕೊಂಡು ನೋಡಿದಾಗ ನಾವು ನೋಡದ ಹಂಪಿಯನ್ನು ತಮ್ಮ ಫೋಟೋಗಳ ಮೂಲಕ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಹಾಗೆ ನೋಡಿದರೆ ಬಣಗಾರ್ ಚಿತ್ರಗಳ ಹಂಪಿಯೇ ಸೃಜನೆಗೊಂಡುಬಿಟ್ಟಿದೆ ಅಂದರೂ ತಪ್ಪಾಗಲಾರದು. ಕುವೆಂಪು `ಇಲ್ಲಿ ಯಾವುದೂ ಮುಖ್ಯವಲ್ಲ ಯಾವುದೂ ಅಮುಖ್ಯವೂ ಅಲ್ಲ..ಎನ್ನುತ್ತಾ ನೀರೆಲ್ಲವೂ ತೀರ್ಥ.. ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ. ಈ ಮಾತನ್ನು ಬಣಗಾರ್ ತಮ್ಮ ಚಿತ್ರಗಳ ಸೆರೆ ಹಿಡಿಯುವಲ್ಲಿ ಕುವೆಂಪು ಮಾತನ್ನು ಪಾಲಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಅನ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ಹಾಗಾಗಿ ಒಂದೊಂದು ಹುಲ್ಲುಕಡ್ಡಿಯನ್ನೂ ಸಹ ಬಣಗಾರ್ ಜೂಮ್ ನಲ್ಲಿ ಸೆರೆಹಿಡಿದು ಅದರ ಅಸ್ಥಿತ್ವವನ್ನು ದೊಡ್ಡದಾಗಿ ತೋರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಬಣಗಾರ್ ಬಿಂಬಗಳ ಜಗತ್ತು ಮತ್ತಷ್ಟು ಹಿಗ್ಗಲಿ ಎಂದು ಆಶಿಸುತ್ತಾ ಈ ಪುಟ್ಟ ಟಿಪ್ಪಣಿಯನ್ನು ಮುಗಿಸುತ್ತೇನೆ, ಉಳಿದಂತೆ ಚಿತ್ರಗಳಿಗೆ ಶೀರ್ಷಿಕೆ ಕೊಡಲು ಹೋಗಿಲ್ಲ ನೋಡಿದ ನಿಮ್ಮ ಮನದೊಳಗೆ ಹತ್ತಾರು ಶೀರ್ಷಿಕೆಗಳು ಹುಟ್ಟಲಿ..