ಶಶಿಕಾಂತ ಯಡಹಳ್ಳಿ
ಭಾಸಕವಿಯ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ರೂಪಕವು ಮಹಾಭಾರತದ ದುರಂತ ಪಾತ್ರವಾದ ಕರ್ಣನ ತಲ್ಲಣಗಳನ್ನುಚಿತ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೂಪಕದೊಳಗಿನ ರಂಗ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ವಿಸ್ತರಿಸಿದೃಶ್ಯಕಾವ್ಯವೊಂದನ್ನು ಡಾ.ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ ರವರು ತುಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ವಿನ್ಯಾಸಗೊಳಿಸಿನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಸತ್ಯ ಉಡುಪಿರವರು ತುಳುವಿನಲ್ಲಿ ರಂಗರೂಪಗೊಳಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಮಣಿಪಾಲದ‘ಸಂಗಮ ಕಲಾವಿದೆರ್’ ತಂಡ ಈ ನಾಟಕವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದೆ. ‘ಸಂಸ’ ಬಯಲು ರಂಗಮಂದಿರದಲ್ಲಿ‘ರಂಗನಿರಂತರ’ ಆಯೋಜಿಸಿದ ಸಿಜಿಕೆ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ನಾಟಕೋತ್ಸವದಲ್ಲಿ 2015 ಏಪ್ರಿಲ್ 7 ರಂದು‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ಪ್ರದರ್ಶನಗೊಂಡು ನೋಡುಗರನ್ನು ವಿಸ್ಮಯಗೊಳಿಸಿತು.
ಭಾಸ ಮಹಾಕವಿಯ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ಎನ್ನುವ ಕಿರುನಾಟಕಕ್ಕೆ ಅದೇ ಭಾಸನ ‘ಧೂತ ಘಟೋದ್ಘಜ’ನಾಟಕದ ಕೆಲವು ಅಂಶಗಳನ್ನು ಕಸಿ ಮಾಡಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾದ ರೂಪಕವೊಂದನ್ನು ಡಾ.ಶ್ರೀಪಾದರುಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ ಯುದ್ದಕ್ಕೆ ಸಿದ್ಧನಾಗಿ ಹೊರಟಿದ್ದ ಸೇನಾಧಿಪತಿ ಕರ್ಣನು ತನ್ನ ರಥದಸಾರಥಿಯಾಗಿದ್ದ ‘ಶಲ್ಯ’ನಿಗೆ ತನ್ನ ಬದುಕಿನ ದುರಂತಗಾಥೆಯನ್ನು ಹೇಳುತ್ತಲೇ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಕುತಂತ್ರವನ್ನು ಬಯಲುಗೊಳಿಸುವುದು ಈ ನಾಟಕದ ಸಾರವಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕರ್ಣ ತೆರೆದಿಟ್ಟ ಕಠೋರಸತ್ಯಗಳು ಮಾತ್ರ ತಾಯಿ ಗುರು ದೈವದ ಸ್ವಾರ್ಥವನ್ನು ರಂಗದಂಗಳದಲ್ಲಿ ಬೆತ್ತಲುಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.
ಹೆತ್ತು ತೊರೆದ ತಾಯಿ ಕುಂತಿ ಬಂದು ಕರ್ಣನಿಗೆ ‘ತೊಟ್ಟ ಬಾಣವ ಮತ್ತೆ ತೊಡದಿರು’ ಎಂಬ ವರಪಡೆದು ಆತನ ಯುದ್ಧ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಗುರು ಪರುಷರಾಮ ‘ಅಗತ್ಯವಿದ್ದಾಗಶಸ್ತ್ರಪ್ರಯೋಗ ಮಂತ್ರಗಳೇ ಮರೆತುಹೋಗಲಿ’ ಎಂದು ಶಾಪ ಕೊಟ್ಟು ಕರ್ಣನ ಅವನತಿಗೆಕಾರಣನಾಗುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಮಗ ಅರ್ಜುನನನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ತಂತ್ರ ಹೂಡಿದ ಇಂದ್ರದೇವನು ಬ್ರಾಹ್ಮಣವೇಷದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಕರ್ಣನ ಕವಚ ಕುಂಡಲಗಳನ್ನು ದಾನವಾಗಿ ಪಡೆದು ಕರ್ಣನ ಅವಸಾನಕ್ಕೆಪೂರ್ವಸಿದ್ದತೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾನೆ. ಇದೇ ಇಂದ್ರನೇ ದುಂಬಿಯಾಗಿ ಬಂದು ಕರ್ಣ ಕ್ಷತ್ರೀಯ ಎಂಬುದನ್ನುಸಾಬೀತು ಪಡಿಸಿ ಪರುಷುರಾಮನ ಶಾಪ ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೂ ಪ್ರೇರಕನಾಗುತ್ತಾನೆ. ಹೀಗೆ....ಕಾಯಬೇಕಾದವರೇ ಕೊಲ್ಲುವ ಕಾರ್ಯಕ್ಕೆ ಕಾರಣೀಭೂತರಾಗಿ ಕರ್ಣನ ಬದುಕನ್ನೇಸರ್ವನಾಶಮಾಡಿದ್ದನ್ನು ಈ ನಾಟಕ ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತದೆ. ನಾಟಕದ ಕರ್ತು ಭಾಸನ ಆಶಯಕ್ಕೆ ಎಲ್ಲಿಯೂಧಕ್ಕೆಯಾಗದಂತೆ ಇಡೀ ನಾಟಕವನ್ನು ಮರುವ್ಯಾಖ್ಯಾನ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ದಲ್ಲಿದೆ.
ಇಡೀ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ನಾಯಕನಾದ ಕರ್ಣ ಕೇಂದ್ರದಲ್ಲಿದ್ದು,ಪರೀಧಿಯಲ್ಲಿ ಕುಂತಿ, ಪರುಷುರಾಮ ಹಾಗೂ ಇಂದ್ರರುಖಳನಾಯಕರಾಗಿ ಚಿತ್ರಿತರಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಕರ್ಣನದೃಷ್ಟಿಕೋನದಲ್ಲಿ ಇಡೀ ನಾಟಕ ಪ್ರಸ್ತುತಗೊಂಡಿದ್ದು ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಕುತಂತ್ರಕ್ಕೆ ಸಮರ್ಥ ಪ್ರತಿಭಾನ್ವಿತ ಯೋಧನೊಬ್ಬ ಹೇಗೆಬಲಿಪಶುವಾಗುತ್ತಾನೆ ಎನ್ನುವುದನ್ನು ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ನಾಟಕಅತ್ಯಂತ ಸೊಗಸಾಗಿ ಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ. ಆದರೆ ಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿಅವಲೋಕಿಸಿದಾಗ ಈ ಭಾಸನ ಕರ್ಣನು ಬಾಹ್ಯಒತ್ತಡಗಳಿಗಿಂತ ತನ್ನ ಆಂತರಿಕ ಉದಾತ್ತತೆಯಅವಿವೇಕತನಕ್ಕೆ ತನ್ನನ್ನು ತಾನೇ ಬಲಿಪಶುವಾಗಿಸಲು ಸಿದ್ಧತೆಮಾಡಿಕೊಂಡನೇನೋ ಎನ್ನುವ ಭಾವನೆ ನೋಡುಗರಿಗೆಬಾರದೇ ಇರದು. ಯಾಕೆಂದರೆ ಖಳಪಾತ್ರಗಳತಂತ್ರಗಾರಿಕೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಅರಿವಿದ್ದೂ, ತನ್ನ ಅವಸಾನಕ್ಕೆನಡೆಯುತ್ತಿರುವ ಕುತಂತ್ರಗಳ ಕುರಿತು ತಿಳುವಳಿಕೆ ಇದ್ದೂ ಸಹಕರ್ಣ ಕೇಳಿದವರಿಗೆ ಕೇಳಿದ್ದನ್ನೆಲ್ಲಾ ಕೊಟ್ಟು ಬರಿದಾಗಿಬಲಿಯಾಗಿದ್ದು ಅತಿರೇಕ ಆದರ್ಶವೆನಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಾತಿಗೆ ಉದಾಹರಣೆಯೊಂದು ಇದೇನಾಟಕದಲ್ಲಿದೆ. ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವೇಷದಲ್ಲಿ ಬಂದು ಕವಚ ದಾನ ಪಡೆದಿದ್ದು ಇಂದ್ರನೇ ಎಂದು ಶಲ್ಯಎಚ್ಚರಿಸುತ್ತಾನೆ. ತನ್ನ ಕುಕಾರ್ಯದಿಂದ ನಾಚಿಕೆಪಟ್ಟ ಇಂದ್ರ ಒಂದು ಆಯುಧವನ್ನು ತನ್ನ ಧೂತನಕೈಯಲ್ಲಿ ಕೊಟ್ಟು ಕಳುಹಿಸಿದಾಗಲೂ ಕರ್ಣ ಅದನ್ನೂ ನಿರಾಕರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಎಲ್ಲರಿಂದಲೂ ಹವಿಸ್ಸನ್ನುದಾನವಾಗಿ ಪಡೆಯುವ ದೇವೆಂದ್ರ ಬಂದು ನನ್ನ ಮುಂದೆ ಭಿಕ್ಷುಕನಂತೆ ಬೇಡಿ ದಾನ ಪಡೆದಿದ್ದಕ್ಕೆ ಕರ್ಣಹೆಮ್ಮೆ ಪಡುತ್ತಾನೆ. ಸೋತಿದ್ದು ತಾನಲ್ಲ ಇಂದ್ರ ಎಂದು ಗರ್ವ ಪಡುತ್ತಾನೆ. ಆದರೆ ತನ್ನಅವಸಾನಕ್ಕಿಂತಲೂ, ತನ್ನನ್ನೇ ನಂಬಿದ ಕುರುಸೇನೆಯ ಸೋಲಿಗಿಂತಲೂ ಕರ್ಣನಿಗೆ ತನ್ನ ವ್ಯಕ್ತಿಗತಪ್ರತಿಷ್ಠೆ, ಹಾಗೂ ವ್ಯಯಕ್ತಿಕ ಕೀರ್ತಿ ಬಲು ಮುಖ್ಯವಾಗಿತ್ತೇನೋ ಎಂಬ ಸಂದೇಹ ಈ ನಾಟಕವನ್ನುಸೂಕ್ಷ್ಮವಾಗಿ ಅವಲೋಕಿಸಿದಾಗ ಅರ್ಥವಾಗುತ್ತದೆ.
ಈ ನಾಟಕದ ಕೊನೆಗೆ ಭಾಸನದ್ದಲ್ಲದ ಸಂದೇಶವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಕ ಶ್ರೀಪಾದರು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ‘ತಾಯಿ-ಗುರು-ದೈವದ ಬೆಂಬಲವಿಲ್ಲದಿದ್ದರೂ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವಿದ್ದರೆ ಏನನ್ನಾದರೂ ಸಾಧಿಸಬಹುದು’ ಎಂಬ ಸಶಕ್ತಸಂದೇಶವನ್ನು ಸೂತ್ರದಾರನ ಮೂಲಕ ಹೇಳಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದು ನಿಜಕ್ಕೂ ಸಮಾಜಕ್ಕೆ ಈ ನಾಟಕಕೊಡುವ ಸಕಾರಾತ್ಮಕವಾದ ಸಂದೇಶವಾಗಿದೆ. ಈ ನಾಟಕ ಪ್ರದರ್ಶನದ ಉದ್ದೇಶವೂ ಇದೇ ಆಗಿದೆ.ಆದರೆ ಕರ್ಣ ಹಾಳಾಗಿದ್ದು ಅತಿಯಾದ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದ. ಮಾತಿಗೆ ಕಟ್ಟುಬಿದ್ದು ತನ್ನಲ್ಲಿರುವಪ್ರಭಲವಾದ ಶಸ್ತ್ರಪ್ರಯೋಗ ಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ಮಿತಿಗೊಳಿಸಿಕೊಂಡು, ತನ್ನ ಪ್ರಾಣ ರಕ್ಷಣೆಗಿದ್ದಕವಚಗಳನ್ನೇ ಶತ್ರುಪಕ್ಷದವರಿಗೆ ದಾನ ಮಾಡಿ... ಕೇವಲ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದಲೆ ಗೆಲ್ಲುವೆನೆಂಬಅತಿಯಾದ ಆತ್ಮಸ್ತೈರ್ಯವೇ ಕರ್ಣನ ಅವಸಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದ ಆಶಯವನ್ನುಹೇಳುವ ಈ ನಾಟಕ ಅತಿಯಾದ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸದಿಂದಾಗಿ ಕರ್ಣನಂತಾ ಕರ್ಣನೇಸರ್ವನಾಶವಾಗಿರುವುದನ್ನೂ ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
ಕುಮಾರವ್ಯಾಸ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣನೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ವೇಷದಲ್ಲಿಬಂದು ಕವಚಕುಂಡಲಗಳ ದಾನವನ್ನು ಕರ್ಣನಿಂದ ಪಡೆದರೆ,ಭಾಸಕವಿಯ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ದಲ್ಲಿ ಇಂದ್ರನೇ ಹಾರವನ ವೇಷದಲ್ಲಿಬಂದು ದಾನ ಪಡೆಯುತ್ತಾನೆ. ಶ್ರೀಪಾದರು ಇಂದ್ರನಕಪಟತನವನ್ನು ಹಾಗೂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣನ ವಂಚಕತನವನ್ನು ಈನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಲೇವಡಿ ಮಾಡಿದ ರೀತಿಯಂತೂ ಅವಿಸ್ಮರಣೀಯ.ಸ್ವತಃ ಬ್ರಾಹ್ಮಣರಾದ ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ರವರು ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯದಕುತಂತ್ರವನ್ನು ವಿಡಂಬನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತೋರಿಸಿದ್ದು ಅವರಜ್ಯಾತ್ಯಾತೀತ ಮನೋಭಾವಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿದೆ. ಭಾಸಕವಿಯುಇಂದ್ರನನ್ನು ಮಾತ್ರ ವಂಚಕ ಎಂದು ಹೇಳಲು ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ದಲ್ಲಿಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ್ದರೆ, ಶ್ರೀಪಾದರು ಇನ್ನೂ ಒಂದು ಹೆಜ್ಜೆ ಮುಂದೆಹೋಗಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ್ಯದ ವಂಚಕತನದ ಹಲವು ಆಯಾಮಗಳನ್ನುಅತಿಶಯವಾಗಿಯೇ ಚಿತ್ರಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಈ ನಾಟಕದಪ್ರಮುಖವಾದ ಆಕರ್ಷಣೆಯಾಗಿದ್ದು ಗಂಭೀರವಾದ ನಾಟಕನಿರೂಪಣೆಯ ನಡುವೆ ಈ ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಪ್ರಹಸನವು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ರಿಲೀಪ್ ನೀಡುವ ಜೊತೆಗೆ ಅಪಾರವಾದಮನರಂಜನೆ ಕೊಡುವಲ್ಲಿ ಸಫಲವಾಗಿದೆ.
ಈ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ನಾಟಕದ ಸೊಗಸಿರುವುದು ಅದರ ಕಲಾತ್ಮಕ ನಿರೂಪನಾ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿ. ಅಭಿನಯ,ಹಾಡು, ಸಂಗೀತ ಹಾಗೂ ನೃತ್ಯಗಳ ಹದವಾದ ಸಂಯೋಜನೆಯಲ್ಲಿ. ಚಿಕ್ಕಪುಟ್ಟಬದಲಾಯಿಸಬಹುದಾದ ನ್ಯೂನ್ಯತೆಗಳನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿದರೆ ‘ನಾಟಕವೆಂದರೆ ಹೀಗಿರಬೇಕು’ ಎಂದುಹೇಳಬಹುದಾದ ಪ್ರಯೋಗವನ್ನು ಡಾ.ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ರವರು ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಮತ್ತೊಮ್ಮೆ ತಮ್ಮನಿರ್ದೇಶನದ ಪ್ರತಿಭೆಯನ್ನು ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ದಲ್ಲಿ ಸಾಬೀತು ಪಡಿಸಿದ್ದಾರೆ. ರಂಗಭೂಮಿ ಕುರಿತುಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆದ ನಿರ್ದೇಶಕರನ್ನು ಮೀರಿಸುವ ಹಾಗೆ ಈ ನಾನ್ಅಕಾಡೆಮಿಕ್ ಪ್ರತಿಭೆಡಾ.ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ರವರು ನೋಡುಗರನ್ನು ವಿಸ್ಮಯಗೊಳಿಸುವಂತೆ ನಾಟಕವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿ ತಮ್ಮಸಾಮರ್ಥ್ಯವನ್ನು ತೋರಿಸಿದ್ದಾರೆ.
ಈ ನಾಟಕ ತುಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿದ್ದರೂ ಆ ಭಾಷೆ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲದವರಿಗೂಸಹ ದೃಶ್ಯವೈಭವದ ಮೂಲಕವೇ ಸಂವಹನವಾಗುವಂತಿದೆ.ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವೇನೆಂದರೆ ಅತೀ ಕಡಿಮೆ ಮಾತುಹಾಗೂ ಹೆಚ್ಚು ಕ್ರಿಯೆಗಳು ನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಸಕ್ರೀಯವಾಗಿವೆ.ನಾಟಕದಲ್ಲಿರುವ ನಿರಂತರ ಕ್ರಿಯೆ ಹಾಗೂ ಚಲನಶೀಲತೆಗಳುನೋಡುಗರನ್ನು ಅತ್ತಿತ್ತ ನೋಡಲೂ ಪುರುಸೊತ್ತು ಕೊಡದಂತೆಸೆಳೆಯುತ್ತವೆ. ಆದರೆ.... ಈ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ವು ಕೆಲವಾರುಸಾಂಕೇತಿಕ ಭಾರಗಳನ್ನೂ ಸಹ ಸಾಮಾನ್ಯ ಪ್ರೇಕ್ಷಕನ ಮೇಲೆಹೇರುತ್ತದೆ. ಯಾರಿಗೆ ಈಗಾಗಲೇ ಮಹಾಭಾರತದ ಕರ್ಣನ ಕಥೆಗೊತ್ತಿದೆಯೋ ಅಂತವರು ಮಾತ್ರ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಕಥೆಗೆ ರಿಲೇಟ್ಮಾಡುತ್ತಾ ಅರ್ಥ್ಯಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾ ನಾಟಕ ನೋಡಿಖುಷಿಪಡಬಹುದಾಗಿದೆ. ಆದರೆ ಕರ್ಣಭಾರದ ಹಿನ್ನೆಲೆಗೊತ್ತಿಲ್ಲದವರಿಗೆ ಇಡೀ ನಾಟಕ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿಅರ್ಥವಾಗುವುದು ತುಸು ಕಷ್ಟವೇ. ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ ನಾಟಕದಉಲ್ಟಾಪಲ್ಟಾ ನಿರೂಪಣಾ ಕ್ರಮವಾಗಿದೆ. ವಿಭಿನ್ನ ಕಾಲಘಟ್ಟದಲ್ಲಿನಡೆದಿರುವ ಮೂರು ಪ್ರಮುಖ ಘಟನೆಗಳನ್ನು (ಕುಂತಿ, ಪರಶುರಾಮ ಮತ್ತು ಇಂದ್ರ) ಒಂದೇ ಸಮಯಕ್ಕೆಪ್ಲಾಶ್ಬ್ಯಾಕ್ ತಂತ್ರದಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಿದ್ದು ಒಂದಿಷ್ಟು ಗಲಿಬಿಲಿಯನ್ನುಂಟುಮಾಡಿದರೆ ಕ್ಲೈಮ್ಯಾಕ್ಸನಲ್ಲಿ ರಥದಚಕ್ರ ಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಹೂತಾಗ ಎತ್ತಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸಿದ ಕರ್ಣ ವಿಫಲನಾದ ನಂತರ ಮತ್ತೆ ರಥವೇರಿಯುದ್ಧಕ್ಕೆ ಹೊರಡುತ್ತಾನೆ. ಕಥಾಕತಿತ ಕರ್ಣನ ಸಾವನ್ನು ಹಾಗೂ ಸೋಲನ್ನು ತೋರಿಸದೇ ಮತ್ತೆ ಕರ್ಣಎಲ್ಲಾ ಸಂಕಷ್ಟಗಳನ್ನು ಮೀರಿ ಆತ್ಮವಿಶ್ವಾಸವನ್ನು ಗಳಿಸಿಕೊಂಡು ಯುದ್ದಕ್ಕೆ ಹೊರಡುವುದು ಈನಾಟಕದ ಸಕಾರಾತ್ಮಕ ಅಂಶವಾದರೂ ಅದು ಈ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಿಲ್ಲದಿರುವುದುನೋಡುಗರ ಗೊಂದಲಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾದಂತಿದೆ. ಈ ನಾಟಕದ ನಿರೂಪನಾ ಕ್ರಮದಲ್ಲಿರುವ ಬೌದ್ದಿಕಕಲಾತ್ಮಕ ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ನಾಟಕದ ಶಕ್ತಿಯಾದಂತೆಯೇ ಸ್ಪಷ್ಟತೆಯನ್ನು ಸಾಂಕೇತಿಕತೆಯಲ್ಲಿ ಡೈಲ್ಯೂಟ್ಮಾಡಿರುವುದು ಈ ನಾಟಕದ ದೌರ್ಬಲ್ಯವೂ ಆಗಿದೆ. ಆದರೆ....’ಕರ್ಣಭಾರ’ ನಾಟಕದ ದೃಶ್ಯಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಎಷ್ಟಿದೆ ಎಂದರೆ ಕಥೆಯ ಅರ್ಥವಂತಿಕೆಯ ಸಂವಹನವನ್ನೂ ಮೀರಿ ನಾಟಕವುದೃಶ್ಯವೈಭವದಲ್ಲಿ ನೋಡುಗರನ್ನು ಹಿಡಿದಿಡುತ್ತದೆ. ಅರ್ಥವಂತಿಕೆ, ಕಥಾನಕತೆ, ತಾತ್ವಿಕತೆ,ತಾರ್ಕಿಕತೆಗಳೆಲ್ಲವನ್ನೂ ಬದಿಗೆ ತಳ್ಳಿ ಈ ನಾಟಕ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರನ್ನು ಭ್ರಮಾಲೋಕಕ್ಕೆ ಕರೆದುಕೊಂಡುಹೋಗಿ ತೇಲಿಸುತ್ತದೆ.
‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಅಭಿನಯಕ್ಕೆ ಪೂರಕವಾಗಿರಂಗತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡುಸಮತೂಕದ ದೃಶ್ಯಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿದ್ದು ಈ ನಾಟಕದ ಗೆಲುವಿಗೆಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ಯಕ್ಷಗಾನದ ಕಲಾತ್ಮಕಅಂಶಗಳಾದ ಪಾತ್ರ ಚಲನೆ, ದೇಹಭಾಷೆ, ಎನರ್ಜಿ, ಹಿನ್ನೆಲೆಸಂಗೀತ ಹಾಗೂ ನೃತ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಗಳು ಇಡೀ ನಾಟಕಕ್ಕೆಆಕರ್ಷಣೆಯನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟಿವೆ. ಯಾವುದೇ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಸಂಗೀತ ಪ್ರಕಾರವನ್ನು ಅಳವಡಿಸದೇ ದೃಶ್ಯದ ಅಗತ್ಯಕ್ಕೆತಕ್ಕಂತೆ ಸಂಗೀತದ ಹಲವಾರು ಪ್ರಕಾರಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡುಸಂಗೀತ ವಿಭಾಗವನ್ನು ಈ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಗಿಸಂಯೋಜಿಸಿದ ಶ್ರೀಪಾದಭಟ್ರವರು ಹೊಸರೀತಿಯರಂಗಸಂಗೀತ ಭಾಷೆಯನ್ನು ರಂಗಭೂಮಿಗೆ ಈ ನಾಟಕದಮೂಲಕ ಕೊಡಮಾಡಿದ್ದಾರೆ. ಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಈ ರೀತಿಯಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಬಿ.ವಿ.ಕಾರಂತರು ಮಾಡಿ ರಂಗಸಂಗೀತಕ್ಕೆಹೊಸ ಭಾಷ್ಯವನ್ನು ಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಕಾರಂತರ ರಂಗಸಂಗೀತಸಾಧ್ಯತೆಯನ್ನು ಶ್ರೀಪಾದರು ಇನ್ನೂ ವಿಸ್ತರಿಸಿ ಕರ್ಣಭಾರವನ್ನು ಹಿನ್ನೆಲೆ ಸಂಗೀತಪ್ರಧಾನನಾಟಕವನ್ನಾಗಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಈ ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ವಿಶೇಷತೆ ಏನೆಂದರೆ ಚಕ್ರತಾಳವನ್ನುನಾಟಕದಾದ್ಯಂತ ಬಳಸಿರುವುದು ಹಾಗೂ ಕಲಾವಿದರೆ ವೇದಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅದನ್ನು ನುಡಿಸಿರುವುದು. ಈಚಕ್ರತಾಳದ ಪೋರ್ಸಗೆ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರು ಮಂತ್ರಮುಗ್ಧರಾಗಿದ್ದಂತೂ ಸುಳ್ಳಲ್ಲ. ಕೇವಲ ಚಕ್ರತಾಳವನ್ನು ಒಂದುಸಂಗೀತ ವಾಧ್ಯವನ್ನಾಗಿ ಮಾತ್ರ ಬಳಸದೇ ಅದನ್ನು ವಿವಿಧ ಆಯಮಗಳಲ್ಲಿ ನಾಟಕದ ಪ್ರಾಪರ್ಟಿಯಾಗಿಬಳಿಸಿದ್ದೇ ಅನನ್ಯವಾದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯಾಗಿದೆ. ಚಕ್ರತಾಳ ಇಲ್ಲಿ ಯುದ್ದಾಸ್ತ್ರವಾಗಿ, ಹಸುವಿನ ಕೊಂಬಾಗಿಇನ್ನೂ ಏನೇನೋ ಆಗಿ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಬಳಕೆಗೊಳಗಾಗಿ ನೋಡುಗರಲ್ಲಿ ವಿಸ್ಮಯವನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸಿತು. ಸಂಗೀತವಾದ್ಯವೊಂದನ್ನು ಇಷ್ಟೊಂದು ಬಗೆಯಲ್ಲಿ ರಂಗಪರಿಕರವಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದಾದ ಸಾಧ್ಯತೆಗಳನ್ನು‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ನಾಟಕ ತೋರಿಸಿಕೊಟ್ಟಿತು. “ತಾ ತತ್ ತರಿಕಿತ ತತ್ ತಾ...” ಎನ್ನುವ ಹಿಮ್ಮೇಳದಆಲಾಪಕ್ಕೆ ತಕ್ಕಂತೆ ನಟರು ಹೆಜ್ಜೆ ಹಾಕುವ ಪರಿಯನ್ನು ನೋಡಿಯೇ ಅನುಭವಿಸಬೇಕು. ಈ ನಾಟಕದಪ್ರತಿಯೊಂದು ಚಲನೆಯೂ ಸಹ ಒಂದು ರೀತಿಯ ‘ಮ್ಯೂಸಿಕಲ್ ನೋಟ್ಸ್’ ಆಗಿರುವುದು ಹಾಗೂಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರೇಮ್ ಸಹ ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಚಿತ್ರಿತವಾಗಿರುವುದು ನಿರ್ದೇಶಕರ ಕ್ರಿಯಾಶೀಲತೆ ಹಾಗೂರಂಗಬದ್ದತೆಗೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿವೆ. ರಂಗಸಂಗೀತದಲ್ಲಿ ಹಿಮ್ಮೇಳ ಅದರಲ್ಲೂ ಚಂಡೆ ವಾದ್ಯದ ಬಳಕೆಕೇಳುಗರಲ್ಲಿ ರೋಮಾಂಚನವನ್ನುಂಟು ಮಾಡಿತು.
ಅಭಿನಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿ ಪಾತ್ರವೂ ತಮ್ಮ ದೇಹಭಾಷೆಯನ್ನುಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಂಡಿವೆ. ವಾಚಿಕಾಭಿನಯ ತುಂಬಾ ಕಡಿಮೆಇರುವುದರಿಂದ ಆಂಗಿಕಾಭಿನಯದಲ್ಲೇ ನಾಟಕವನ್ನುಸಂವಹನಮಾಡುವ ಅನಿವಾರ್ಯತೆ ಕಲಾವಿದರದ್ದಾಗಿದ್ದು ಅದರಲ್ಲಿಬಹುತೇಕ ಎಲ್ಲಾ ಕಲಾವಿದರೂ ಯಶಸ್ವಿಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಕರ್ಣನಪಾತ್ರವನ್ನು ಆವಾಹಿಸಿಕೊಂಡು ನಟಿಸಿದ ದಿವಾಕರ್ ಕಟೀಲುರವರನಟನೆ ಹಾಗೂ ಶಲ್ಯನಾಗಿ ಸಂದೀಪ್ ಪೆರ್ಡೂರ್ರವರ ಅಭಿನಯಸಾಮರ್ಥ್ಯ ಗಮನಸೆಳೆಯುವಂತಿತ್ತು. ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ತಮ್ಮ ವಿಚಿತ್ರಹಾಗೂ ವಿಶಿಷ್ಟ ಅಭಿನಯದಿಂದ ಹಾಸ್ಯದ ಹೊನಲನ್ನು ಹರಿಸುವಲ್ಲಿಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಪಾತ್ರಧಾರಿ ಪ್ರಶಾಂತ್ ಉದ್ಯಾವರ ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು.ಇಂದ್ರನಾಗಿ ಭೂಷನ್ ನಟನೆ ಪಾತ್ರೋಚಿತವಾಗಿದ್ದು ಇಂದ್ರನದೂತನ ನಟನೆ ಮಾತ್ರ ರೊಬೋಟ್ ಮಾದರಿಯಲ್ಲಿದ್ದು ವೇಶಕ್ಕೂಅಭಿನಯಕ್ಕೂ ಸಂಬಂಧವೇ ಇರದಂತಿತ್ತು. ಚಕ್ರತಾಳದ ಗುಂಪಿನಎಲ್ಲಾ ಕಿರಿಯ ನಟಿಯರ ಚಲನೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಪೋರ್ಸ ಹಾಗೂ ಚಕ್ರತಾಳಬಳಕೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಕೌಶಲ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿ ಎದ್ದುಕಾಣಿಸುವಂತಿತ್ತು. ದುರಂತ ನಾಯಕ ಕರ್ಣನ ಭಾವತೀವ್ರತೆಯ ಕೊರತೆಯನ್ನು ಅಭಿನಯ ಹಾಗೂಇತರೇ ರಂಗತಂತ್ರಗಳು ಮರೆಸಿ ಮೆರೆಯುತ್ತವೆ.
ಈ ನಾಟಕ ಮೊದಲ ನೋಟಕ್ಕೆ ಗಮನ ಸೆಳೆಯುವುದು ದಾಮೋದರ ನಾಯ್ಕರವರರಂಗವಿನ್ಯಾಸದಿಂದಾಗಿ. ಸೆಟ್ ಅದೆಷ್ಟು ಸಾಂಕೇತಿಕವಾಗಿ ಹಾಗೂ ಕಲಾತ್ಮಕವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಿದೆಎಂದರೆ ಅದು ಇಡೀ ನಾಟಕದ ಪ್ರಮುಖ ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿದೆ. ಹತ್ತುವ ಮೆಟ್ಟಿಲ ಅಕ್ಕಪಕ್ಕದಲ್ಲಿರಥದ ಎರಡು ಗಾಲಿಗಳು ಹಾಗೂ ಎಡಬಲಕ್ಕೆ ಪ್ಲಾಟ್ ಪಾರಂಗಳು ಇಷ್ಟೇ ಈ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಾದಸ್ಥಿರ ಸೆಟ್ಗಳಾಗಿದ್ದರೂ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೃಶ್ಯಕ್ಕೂ ಹಲವು ಆಯಾಮಗಳಲ್ಲಿ ಬಳಕೆಯಾಗಿದ್ದು ನಾಟಕದಸೌಂದರ್ಯವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದೆ. ಪ್ರತಿ ಪಾತ್ರದ ವಸ್ತ್ರಾಲಂಕಾರವನ್ನು ನೋಡುವುದೇ ಒಂದು ಚೆಂದ. ಈಸೆಟ್ ಹಾಗೂ ಕಾಸ್ಟ್ರೂಮ್ಗಳ ಮೇಲೆ ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಬೆಳಕು (ಬೆಳಕಿನ ವಿನ್ಯಾಸ ರಾಜು ಮಣಿಪಾಲ) ಬಿದ್ದುಪ್ರತಿ ದೃಶ್ಯಗಳೂ ಶ್ರಿಮಂತವಾಗಿ ಮೂಡಿಬಂದಿವೆ. ಆದರೆ ಯಕ್ಷಗಾನದ ರಾಕ್ಷಸ ಪಾತ್ರದಂತೆ ಕಾಣುವಇಂದ್ರನ ಧೂತನ ಗೆಟಪ್ ಮಾತ್ರ ಇಡೀ ನಾಟಕದಲ್ಲಿ ಆಭಾಸಕಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಪಂಜುಗಳ ಬಳಕೆ ಅದರಮಂದ ಬೆಳಕು ದೃಶ್ಯಕ್ಕೆ ಅಂದವನ್ನು ತಂದಿದೆ. ಆದರೆ.... ಹಿಂದೆ ಬಿಳಿ ಪರದೆ (ಸೈಕ್) ಇತ್ತಾದರೂಅದನ್ನು ಇನ್ನಷ್ಟು ಸಮರ್ಥವಾಗಿ ಬಳಸಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ದೃಶ್ಯದ ಮೂಡಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಸೈಕ್ ತನ್ನಬಣ್ಣ ಬದಲಿಸಿದ್ದರೆ ಈ ನಾಟಕದ ನೋಟ ಇನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚು ಅರ್ಥಪೂರ್ಣವಾಗಬಹುದಾಗಿತ್ತು. ಕೊನೆಗೂಸೈಕ್ ಬಳಕೆಯ ಕೊರತೆ ಈ ನಾಟಕದ ಒಂದು ನ್ಯೂನ್ಯತೆಯಾಗಿಯೇ ಉಳಿಯಿತು.
ಈ ಪಸ್ತುತ ಪ್ರಯೋಗದಲ್ಲಿ ಮಾಸ್ಕ್ ನ್ಯೂನ್ಯತೆಯನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲೇಬೇಕಾಗಿತ್ತು. ಅಭಿಮನ್ಯುಯುದ್ದಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ನೋಡುಗರಿಗೆ ಅಭಿಮನ್ಯು ಕಾಣಿಸದೇ ಆತನ ಸುತ್ತಲೂ ಸೈನಿಕರೇವಿಜ್ರಂಭಿಸುವುದು ಆಭಾಸವೆನಿಸಿತು. ಚಕ್ರತಾಳದ ಗುಂಪು ಸಹ ವೇದಿಕೆಯ ಮುಂಬಾಗದಲ್ಲಿ ಸಾಲಾಗಿನಿಂತಿದ್ದರಿಂದ ಪ್ರೇಕ್ಷಾಗ್ರಹದ ಎಡ ಹಾಗೂ ಬಲಭಾಗದ ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ವೇದಿಕೆಯ ನಡುವೆ ನಡೆಯುವಕರ್ಣ ಹಾಗೂ ಶಲ್ಯರ ಮಹತ್ವದ ಅಭಿನಯ ಕಾಣದೇ ಹೋಯಿತು. ಗುಂಪು ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ನಿರ್ದೇಶಕರುಇನ್ನಷ್ಟು ಮುತುವರ್ಜಿ ವಹಿಸಿದರೆ ಈ ನ್ಯೂನ್ಯತೆಯನ್ನು ತಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿ ದೃಶ್ಯಹಾಗೂ ಪಾತ್ರದ ಅಭಿನಯವನ್ನು ಪ್ರೇಕ್ಷಕರಿಗೆ ಅಡೆತಡೆ ಇಲ್ಲದಂತೆ ಮುಟ್ಟಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.
ಇದನ್ನು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ ನೋಡಿದರೆ, ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೃಶ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯೂ ಅನನ್ಯವಾಗಿವೆ.ಅಭಿಮನ್ಯುವಿನ ಚಕ್ರವ್ಯೂಹ ಪ್ರವೇಶ ಹಾಗೂ ಸಾಂಕೇತಿಕ ಹತ್ಯೆ, ಇಂದ್ರ ದುಂಬಿಯಾಗುವ ಹಾಗೂಬ್ರಾಹ್ಮಣನಾಗಿ ರೂಪಾಂತರ ಹೊಂದುವ ದೃಶ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆ, ಕರ್ಣ ಹಾಗೂ ಶಲ್ಯರ ರಥದಸಂಚಲನತೆ, ಯುದ್ಧದ ದೃಶ್ಯಸೃಷ್ಟಿಗಳು ನಾಟಕವನ್ನು ಆಕರ್ಷಣೀಯವಾಗಿಸಿವೆ. ಅದರಲ್ಲೂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣದಾನ ಕೇಳಲು ಬಂದಾಗ ಹಸುಗಳು, ಅಶ್ವಗಳು, ಆನೆಗಳನ್ನು ಗುಂಪು ಬಳಕೆ ಹಾಗೂ ಚಕ್ರತಾಳದಸಹಾಯದಿಂದ ಸಂಯೋಜಿಸಿದ ರೀತಿಯಂತೂ ಮರೆಯಲು ಸಾಧ್ಯವೇ ಇಲ್ಲದಂತಹ ದೃಶ್ಯವಾಗಿವೆ.ಬರೀ ಮಾತಲ್ಲಿ ಹೇಳಬಹುದಾದದ್ದನ್ನೆಲ್ಲಾ ದೃಶ್ಯ ಸಂಯೋಜನೆಯ ಮೂಲಕವೇ ತೋರಿಸುವನಿರ್ದೇಶಕರ ಸೃಜನಶೀಲತೆ ನಿಜಕ್ಕೂ ಅಭಿನಂದನಾರ್ಹವಾಗಿದೆ. ಇನ್ನೊಂದು ವಿಶೇಷತೆ ಏನೆಂದರೆ ಈ ನಾಟಕದ ನಿರ್ದೇಶನ ಮಾಡಿದ ಡಾ.ಶ್ರಿಪಾದ ಭಟ್ರಿಗೆ ತುಳು ಭಾಷೆಯ ಗಂಧಗಾಳಿ ಗೊತ್ತಿಲ್ಲ. ಸದಾದುಭಾಷಿಯನ್ನಿಟ್ಟುಕೊಂಡೇ ಇಡೀ ನಾಟಕವನ್ನು ಅದ್ಭುತವಾಗಿ ಕಟ್ಟಿಕೊಟ್ಟ ರೀತಿ ವಿಶೇಷವೆನಿಸುತ್ತದೆ.ಕ್ರಿಯಾಶೀಲ ನಿರ್ದೇಶಕನಿಗೆ ಭಾಷೆಗಿಂತಲೂ ರಂಗಭಾಷೆ, ಅಂಗಭಾಷೆ, ಸಂಗೀತ ಭಾಷೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗುತ್ತದೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕೆ ತುಳು ಬರದ ಶ್ರೀಪಾದರು ತುಳುವಿನಲ್ಲಿ ನಾಟಕವನ್ನು ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದ್ದೇಪುರಾವೆಯಾಗಿದೆ.
ಈ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ ಯಾಕೆ ಭಾಷಾತೀತವಾಗಿ ಜನರನ್ನು ಆಕರ್ಷಿಸಿತು? ಅದಕ್ಕೆ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣನಾಟಕದೊಳಗಿನ ಈಸ್ತಟಿಕ್ ಸೆನ್ಸ್ ಮತ್ತು ದೃಶ್ಯ ಸೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿನ ಸಿನಿಮಿಯಾಟಿಕ್ಸ್. ನಾಟಕದ ಎಲ್ಲಾವಿಭಾಗದಲ್ಲೂ ಸಹ ರಂಗಶಿಸ್ತು ಹಾಗೂ ಸೌಂದರ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಎದ್ದು ಕಾಣಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯರಂಗತಂತ್ರ ಬಳಕೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತ ರಂಗಭೂಮಿಯಲ್ಲಿ ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ಟರಿಗೆ ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ಟರೇಹೋಲಿಕೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ. ಬಿ.ವಿ.ಕಾರಂತರ ನಂತರ ಸಿನಿಮಿಯಾಟಿಕ್ಸ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ವ್ಯಾಪಕವಾಗಿಬಳಸುವ ಹಾಗೂ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ರಂಗವಿಭಾಗದಲ್ಲೂ ಸೌಂದರ್ಯ ಪ್ರಜ್ಞೆಯನ್ನು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವನಿರ್ದೇಶಕ ಡಾ.ಶ್ರೀಪಾದ ಭಟ್ ಎನ್ನುವುದರಲ್ಲಿ ಸಂದೇಹವೇ ಇಲ್ಲ. ಬಹುದಿನಗಳ ಕಾಲ ಈ ‘ಕರ್ಣಭಾರ’ರೂಪಕವು ನೋಡುಗರನ್ನು ಕಾಡದೇ ಬಿಡುವುದಿಲ್ಲ.
ಕಾಮೆಂಟ್ಗಳಿಲ್ಲ:
ಕಾಮೆಂಟ್ ಪೋಸ್ಟ್ ಮಾಡಿ